Viết lách là một hành trình dài, và điều khó khăn nhất thường là bắt đầu. Nhiều người đã chần chừ vì không biết phải bắt đầu từ đâu và làm thế nào để vượt qua nỗi sợ ban đầu. Để bắt đầu, bạn cần hiểu rõ lý do mình muốn viết, chọn chủ đề phù hợp, tạo thói quen viết mỗi ngày và không ngại thử thách. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ nhất, đừng đợi đến khi mọi thứ hoàn hảo. Viết không chỉ là kỹ năng, mà còn là sự kiên trì và rèn luyện mỗi ngày.
Việc bắt đầu viết là một trở ngại với nhiều người, nhưng đó cũng là bước quan trọng nhất. Nhiều người đã đặt câu hỏi cho mình rằng: “làm sao để bắt đầu viết?”. Khi chưa có đáp án cho câu hỏi này, có thể bạn sẽ chần chừ rất lâu và làm lãng phí thời gian của mình.
Việc bắt đầu đúng cách sẽ giúp bạn vượt qua nỗi sợ ban đầu và tiến đến hành trình viết dễ dàng hơn. Sau đây là 6 gợi ý để bạn bắt đầu viết từ bước đầu tiên.
1. Để bắt đầu cần xác định lý do viết lách của bạn
Để có thể bắt đầu thì việc đầu tiên bạn cần làm là trả lời được câu hỏi: Tại sao bạn muốn viết? Mỗi người sẽ có một lý do thúc đẩy họ sẵn sàng viết. Việc tìm được câu trả lời đúng cho chính mình sẽ giúp bạn viết bền bỉ và có động lực cũng như kỷ luật hơn mỗi ngày.
Lý do nào khiến bạn muốn viết?
- Viết để chia sẻ kiến thức.
- Viết để thỏa mãn đam mê.
- Viết để xây dựng thương hiệu cá nhân
- Kiếm tiền từ viết lách.
Rất nhiều người bỏ cuộc vì không xác định được mục tiêu cho bản thân. Vì thế, xác định mục tiêu giúp bạn có định hướng và kiên trì hơn trong hành trình viết.
2. Để bắt đầu cần lựa chọn chủ đề phù hợp
Dù bạn viết vì mục tiêu nào thì điều cần thiết là lựa chọn cho mình chủ đề phù hợp. Những người tìm đến mình trò chuyện đều chia sẻ rằng họ không biết bắt đầu bằng chủ đề nào. Thậm chí việc chọn chủ đề nào trong chủ đề A hoặc B khiến họ trì hoãn hàng năm trời. Nếu bạn vẫn đang cân nhắc về chủ đề thì dưới đây là 3 gợi ý để bạn có thể áp dụng:
- Chọn chủ đề mà bạn đam mê hoặc hiểu biết: Bắt đầu với những chủ đề bạn cảm thấy tự tin luôn là lựa chọn tốt nhất. Bởi vì viết 1,2 bài đôi khi sẽ dễ nhưng nếu bạn viết thường xuyên mỗi ngày thì việc cần có tình yêu với những gì mình viết giúp bạn có động lực hơn rất nhiều. Nếu bạn là giáo viên nhưng bạn thích chia sẻ về việc tạo ra các đồ dùng handmade thì hãy cứ mạnh dạn nói về nó.
- Nghiên cứu nếu cần: Nếu chủ đề mới, hãy dành thời gian nghiên cứu kỹ trước khi viết. Việc nghiên cứu giúp bạn có được rất nhiều lợi thế khi viết. Khi bạn tìm được hệ thống kiến thức liên quan bạn sẽ có được sự tự tin về tư duy mà mình chia sẻ. Và việc nghiên cứu sẽ giúp bạn đào sâu được kiến thức mỗi ngày. Ngày trước mình có quan điểm rằng, với những chủ đề mang tính học thuật như giáo dục, sức khỏe mới cần thiết phải nghiên cứu. Nhưng một thời gian viết, mình nhận ra rằng tất cả các chủ đề, nếu bạn muốn bài viết của mình có được những kiến thức sâu sắc và hữu ích hãy nghiên cứu nó một cách nghiêm túc.
Có một số lưu ý nhỏ khi bạn viết bài dựa trên những nghiên cứu là hãy chú thích rõ về nguồn kiến thức tham khảo, link nguồn. Điều này không làm mất đi giá trị hay thiện cảm với bài viết mà nó giúp độc giả có thể truy về nguồn đúng để mở rộng thêm kiến thức. Những ai cần họ sẽ rất biết ơn bạn. Việc để nguồn rõ ràng cũng giúp độc giả nhận diện bạn là một người viết đáng tin cậy. Thậm chí nguồn bài viết chất lượng cũng giúp bạn nâng cao giá trị của bài viết.
- Giữ cho chủ đề đơn giản: Tránh viết về các chủ đề quá rộng hoặc phức tạp trong giai đoạn đầu. Việc bắt đầu viết, dù cho chủ đề là gì đi chăng nữa thì bạn hãy giữ cho những điều mình viết đơn giản trước. Nếu bạn là giáo viên, muốn chia sẻ về kỹ năng của trẻ hay điều gì đó tương tự. Đừng vội lên kế hoạch cho những bài viết quá nặng về kiến thức. Hãy chia sẻ nó ở góc độ bạn quan sát học sinh, những câu chuyện diễn ra thường ngày. Chất liệu từ đời sống giúp cho câu chuyện của bạn nhẹ nhàng, hữu ích và người viết cũng sẽ đỡ áp lực.
3. Tạo thói quen viết hàng ngày để bắt đầu viết
Để bắt đầu viết thì điều bạn cần làm là tạo thói quen viết mỗi ngày. Nếu bạn bỏ ra một số tiền để học kỹ năng viết nhưng lại không sẵn sàng viết mỗi ngày thì đó là cách nhanh nhất khiến bạn lãng phí cả tiền bạc và thời gian của mình. Khi có thói quen viết mỗi ngày bạn sẽ thấy việc bắt đầu bài viết của mình dễ dàng hơn rất nhiều. Nếu bạn bắt đầu làm quen với viết lách, việc tạo thói quen mỗi ngày đơn giản chỉ là bạn viết mỗi ngày – giù chỉ là vài dòng. Dù bài viết chỉ 100 từ, 200 từ. Hãy lên cho mình mục tiêu – 7 ngày viết liên tục 100 từ hoặc 200 từ. Sau đó có thể nâng dần mục tiêu. Điều đó sẽ giúp bạn tạo thói quen từ đó duy trì động lực và rèn luyện kỹ năng viết.
Một điều lưu ý khi tạo thói quen viết hằng ngày là bạn cần thiết lập thời gian viết cố định. Tìm một khoảng thời gian yên tĩnh mỗi ngày để dành riêng cho viết lách. Có thể là 15 phút hoặc 30 phút vào buổi sáng hay trưa.
Viết mỗi ngày có thể là thách thức của những ai bắt đầu viết. Để làm tốt điều này bạn có thể chia sẻ mục tiêu này với 1 người bạn của mình, hay đơn giản là viết bài trong 1 cộng đồng và tự cam kết với bản thân. Mình cũng đang thực hiện cam kết chia sẻ về kỹ năng viết lách từ số 0 trong 99 ngày trong cộng đồng Viết từ Zero đến Author.
4. Phác thảo dàn ý trước khi viết
Nếu bạn chỉ viết vài dòng thì bạn có thể không cần phác thảo dàn ý trước khi viết. Nhưng nếu bạn muốn viết một bài viết chỉnh chu thì bạn cần làm điều này. Nhiều người phức tạp hóa việc lập dàn ý. Nhưng lập giàn ý đơn giản chỉ là vạch ra các ý chính trong bài. Dàn ý giúp định hướng bài viết tốt hơn. Các ý chính để tránh bị lạc hướng trong quá trình viết. Nếu bạn cảm thấy khó khăn trong việc làm dàn ý hãy sử dụng AI để hỗ trợ. Mình từng sử dụng Ai để lên giàn ý cho bài viết và thấy nó khá ổn.
Có dàn ý bạn sẽ tập trung được vào các phần quan trọng của bài viết. Từ đó tránh việc lan man, đi xa thông điệp, chủ đề.
5. Viết tự do để phá vỡ sự chần chừ
Đến đây rồi nhưng bạn vẫn không thể viết, thì hãy viết tự do để phá vỡ sự chần chừ. Viết một cách tự nhiên, không lo về cấu trúc ban đầu. Đừng lo lắng về việc viết hoàn hảo ngay từ đầu, chỉ cần viết để xóa bỏ áp lực. Đây là cách làm tuyệt vời nhất khi bạn bị chần chừ quá lâu.
Hãy tự hỏi mình, điều gì đang diễn ra, mọi thứ diễn ra như thế nào, bạn có suy nghĩ gì? Và lần liệt viết chúng ra.
Sửa sau, viết trước, mình áp dụng quy tắc này cho tất cả các bài mình viết. Các cây viết có kinh nghiệm ngoài kia cũng như vậy. Khi viết xong một bản nháp, bạn có thể để đó 15, 30 phút thậm chí là 1 buổi rồi quay lại chỉnh sửa sau.
6. Tìm kiếm nguồn cảm hứng khi bắt đầu viết
Bí ý tưởng là vấn đề chung của tất cả những người viết, không phải riêng bạn. Chỉ có điều là, những người viết nhiều kinh nghiệm sẽ có cách vượt qua tình trạng bí ý tưởng dễ dàng hơn mà thôi. Bạn có thể áp dụng những mẹo nhỏ dưới đây để vượt qua cơn bí của mình xem nhé:
- Đọc sách, bài viết hoặc xem video: Bắt nguồn từ nguyên lý input – output (Rác vào – rác ra). Những gì bạn tiếp nhận sẽ quy định những gì bạn viết ra. Vì thế, bạn có thể đọc sách, quan sát xung quanh, đọc bài viết, xem video, nghe podcast, âm nhạc. Lấy cảm hứng từ những tác phẩm của người khác. Có thể bạn sẽ phát triển bài viết của mình từ 1 ý nào đó trong những gì mình nghe, đọc, quan sát được.
- Tham gia vào cộng đồng viết: Thảo luận với người cùng sở thích, tham gia các thử thách hoặc diễn đàn viết để duy trì động lực. Việc bạn trò chuyện với những người có chung sở thích sẽ giúp bạn có thêm những ý tưởng thú vị để chia sẻ. Bởi vậy, tích cực trò chuyện, dù chỉ là comment trên các bài viết cộng đồng.
Hãy bắt đầu từ bước nhỏ nhất
Làm thế nào để viết từ bước đầu tiên? Câu hỏi đó luôn là điều khiến những ai muốn bắt đầu hành trình viết đặt ra. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ nhất. Xác định mục tiêu, chọn chủ đề, tạo thói quen viết, và không ngại sai lầm. Viết là hành trình dài và sự tiến bộ đến từ luyện tập đều đặn. Đừng đợi đến khi hoàn hảo mới viết, hãy bắt đầu ngay từ hôm nay. Cộng đồng Viết từ Zero đến Author chào đón những bài viết đầu tiên của bạn.